Duyu bütünleme bozukluğu ile başa çıkmaya çalışan bir çocuğun ailesi ve öğretmeni olmak oldukça stresli ve sabır gerektiriyor. Tüm bunların farkındayız. Hatta etrafınız size neyi yapıp neyi yapmamanızın doğru olacağını söyleyen bir çok insanla dolu. Bizim bu yazıyı ele almamız size yeni emirler olarak gelmesin çünkü bu yolu birlikte yürüyoruz. Bir çok uzmanın ortak önerisi ile oluşturulmuş bu listeye bir göz atmanızı çok isteriz. Lütfen yapmayın dediklerimiz ise size yol göstermesini umduğumuz ve çocuğunuzun, öğrencinizin sosyal hayatı ve eğitim sürecini daha sağlıklı yürütmeniz için. Aslında sadece çocuğunuz veya öğrencinizin değil sizin hayatınızın da büyük bir parçasını etkileyen bu durumu birlikte aşalım.
Lütfen yapmayın…
Çocuğunuzun kendi kendisine zorlukların üstesinden geleceğine inanmayın: ”Bir gün Everest Dağı’na tırmanacak.” Büyümek, her zaman için güçlenmek daha becerikli olmak ya da daha sosyal olmak anlamına gelmemektedir. DBB’si olan çocuk için ise büyümek, günlük deneyimlerden kaçmak için yeni yollar bulmak anlamına gelmektedir.
Çocuğunuz eğer çabalarsa, daha güçlü daha iyi organize ve daha kontrollü olacağını söylemeyin: ” Eğer çaba gösterirsen, daha iyisini yapabilirsin !” Çocuğunuz zaten çaba gösteriyor.
Şaka yapmayın:” Neden bu kadar yorgunsun? Bugün on kilometre mi koştun? Ha ha ha! ”Çocuğun yorgun olması, gülme konusu değildir. Şakalar, kendisi ile alay edildiği hissini doğurur.Kendisini korumak için öfke ve aşağılama duygusu geliştirir.
Yalvarmayın: ” Annen için yap. Eğer beni sevseydin,bir hanımefendi gibi otururdun.” Çocuğunuz sizi seviyor ve sizi mutlu etmek istiyor ancak yapamıyor. Bunun yanında, eğer dik oturabilseydi, sizi sevmese dahi, kendi iyiliği için otururdu!
Küçük düşürmeyin: ”Senin gibi büyük bir çocuk, kapıyı tek başına açabilir. ” Büyük olabilir ancak gücü küçük.
Tehdit etmeyin: ” Eğer yürürken ayağını yerden kaldırmazsan ayakkabın eskir ve ben sonra sana yenisini almam.” Eğer/ sonra muamelesi, geri teper.
Çocuğun önünde onun hakkında, onu küçük düşürecek şekilde konuşmayın: ”Bu uyuşuk çocuk benim çocuğum. Uyan, uykucu. Komşumuzun elini sık.” Bu tür yorumlar, dinleyen kişi için hiç de komik değildir.
Çocuğunuzun arkasından talepkar bir şekilde konuşmayın: ”Benim çocuğum okadar tembel ki, hiç bir işi yapamaz. Ne yaptıysam ona çok çalışmanın önemini anlatamadım.” Patronunuzun, akrabalarınızın ve arkadaşlarınızın, çocuğunuzu nasıl hatırlamasını istersiniz?
Bir çocuk ile diğerini yüksek ses ile kıyaslamayın: ”Abin bisiklete binmeyi altı yaşındayken öğrendi. Senin neyin var?”( Ancak çocuğunuzun yaşıtları ile kıyaslandığında, beceremediği şeyleri kendiniz için not edin.)
Çocuğunuzun kendi kendine yapabileceği şeyleri onun için yapmayın: ” Sen ödevlerini yaparken ben de kalemleri açayım.” Çocuğunuzu şımartmak ikinizi de hiç bir yere götürmez
Tutarlılık beklemeyin: ”Dün ceketini asabiliyordun. Bugün niye yapamıyorsun?” Senkronize olamayan çocukta tutarsızlık çok yaygındır. Dün işe yarayan şey, bugün işe yaramayabilir ya da tam tersi.
Çocuğunuzu strese sokan şeyleri yapması için zorlamayın: ” Büyükbaban için resim yapmamız lazım, ellerini şimdi boyaya sokmalısın. ” ya da ” Gökdelenin tepesine kadar çıkan asansöre binmeye bayılacaksın. ” Çocuğunuzun sinir sistemi hazır olana kadar, siz onun dokunma yada hareket deneyimlerini sevmesini sağlayamazsınız.
Çocuğunuzu bir çok duyuyu etkileyen deneyimler ile aşırı yüklemeyin: ” Haydi acılı yemek yiyelim, yüksek ritimli bir müzik koyalım ve rumba dansı yapalım. Harika bir gece geçireceğiz. ” Sakinleşin! Çocuğunuza tek tek çeşitli duyusal deneyimler sunmak iyidir, tüm bu deneyimleri beraberce tek bir seferde yapmak ise çocuğun sisteminde aşırı yüklenmeye sebep olacaktır.
Çocuğunuzu ” etiketlemekten ” korkmayın: Bir çok ebeveyn çocuklarına DBB damgasının vurulmasından korkarlar. Oğullarının yada kızlarının özel gereksinimli olan çocuk etiketini almasını istemezler. Bu korku normaldir ancak çocuğunuza yardımcı olmaz. DBB tanısını bir avantaj olarak görün. Böylelikle artık problemler, ciddi öğrenme güçlüklerine dönüşmeden önce, çocuğunuza yardımcı olabilirsiniz.
Kendinizi çaresiz hissetmeyin. Dünya DBB’si olan çocukve onları seven insanlarla doludur. Siz ve çocuğunuz yalnız değilsiniz. Destek orada bir yerlerde sizi bekliyor ve onu bulabilirsiniz.