Günlerden bir gün yine sınıfta öfke nöbetleri ve takıntılı davranışlardan sonra sakinleştirmek için öğrencilerimi çareler artmaktaydım. Kaygıların veya takıntıların yarattığı problem davranışları çocukları başka bir eyleme yönlendirerek çözmeye çalışırken fark ettim ki su ile vakit geçirmek harika bir fikir. Üstelik sakinleştiren, ilgi çeken ve müthiş eğlenceli oyunların vazgeçilmez kaynağı olabiliyor su. Çocuklar oyun oynarken iletişime daha açık oluyorlar. Hatta pek çok sözcük ağızlarından daha kolay çıkıyor çünkü oynadıkları şey keyifliyse o etkinliğe devam etmek için size dönüt vermek zorunda kalıyorlar.
Bu etkinliği daha çok bahçede yapsak da havanın soğuk ve yağmurlu olduğu günler risk alıp sınıfta da yapıyoruz. Nasıl bir riskten mi bahsediyorum? Bir kaç kap boyalı suyun tüm sınıfa boşaltılmasından. Öğrencilerimiz her şeyden öte uzun süreli dikkatini verip doyasıya oyun oynamanın keyfine varıyor bu oyunlarla. İhtiyacımız olan malzemeler şunlar su dolu bir derin kap (büyüklüğü size kalmış ),içindekileri yakalamak için farklı boyutlarda ölçü kapları, tercihen gıda boyası (suyu içmeye çalışan afacanlar olabiliyor) yoksa parmak boya, çocuğun sevdiği oyuncaklar, legolar, bezler, kağıt havlular, şekilli buzlar ( suya atacağınız malzemeler küçük olursa daha iyi olur.)
Çocuklar bu etkinlikte hangi malzemelerini kullanacağınıza bağlı olarak çok şey öğrenebilir ve bazı becerilerde pratik yapabilir. Ölçü kaplarını büyükten küçük olana doğdu bir sıra izleyerek suyun içindeki nesneleri yakalamaya çalışarak el göz koordinasyonu çalışması yapabilirsiniz. Bez, havlu peçete gibi malzemeler kullanarak sık bırak çalışması yapar parmak kaslarını güçlendirirsiniz. Bir kaptan başka bir kaba su aktarımı yapabilirsiniz. Suyun içine renkli buzlar legolar koyarak istediğiniz renkte olanı yakalamasını isteyebilirsiniz.
Zaman zaman önce çocuğa su dolu kabı verip birlikte parmak kaslarını çalıştırmak adına boya şişesini sıkıp bırakarak suya bir kaç damla boya damlatıyoruz. Sonra bir fırça veya kaşık kullanarak kovadaki suyun renklenmesini izliyoruz. Çocuklar bunu yapmaktan keyif alıyor. Bu arada sık sık konuşmaya çalışıyoruz ”boya, fırça, su, sık, koy,bez, lego, buz, at, al, yakala, kova,ver, evet,hayır” gibi kelimeleri kullanmasını bekleyerek onlara model oluyoruz. ”Ne istiyorsun? Suya biraz daha lego koyalım mı? Legoyu yakala. Yakaladıklarını kutuya at. Bezi sık.” gibi cümleler ile yönerge verebilir bir şey istemeyi öğretebilir, tercih bildirmesini isteyebilirsiniz.
Örneğin öğrencilerimden biri sadece lego bulunan bir kova ile oynamak istiyor ve başka bir oyuncağı kovaya koyduğumda istemediğini belirtmek için önce öfkeli sesler çıkarıyor sonra oyuncağı sudan çıkardığı gibi fırlatıyor. İşte güzel bir fırsat. ”Suya ördek koyayım mı?” derken kovaya ördeği iyice yaklaştırıp yüzüne bakıyorum. Bana baktığı an” Hayır ” demesini bekliyorum söylemezse iki saniye sonra model olarak ”Hayır” diyorum. Bunu onu çok kızdırmadan aralıklarla tekrarladığımda pek çok kez soruma ”hayır” cevabını alıyorum. Eğer öğrenciniz konuşamıyorsa başını sağa sola sallayarak hayır demeyi veya evet demeyi çalışabilirsiniz.
Yine başka bir gün bu oyunu oynarken bezden su sıkmayı seven öğrencimin yanına elimde bez ile gidip oturuyorum. Elimdeki bezi fark ettiğinde ondan bezi istemesi için bir hareket,sözcük veya işaret bekliyorum. Bazen sadece göz teması bile yeterli oluyor. ”Ne istiyorsun?” sorusunu sorup ”bez ” cevabını almak için bekliyorum ve eğer cevap gelmezse” bez” sözcüğünü söyleyerek model olmaya çalışıyorum. Dediğimiz gibi çocuklar oyun oynarken iletişime daha açık oluyorlar.
Peki her şey bu kadar güllük gülistanlık mı elbette değil. Kovada su oyunumuzu sonlandırmak pek de kolay olmuyor. Su ile oynamaya doyamayan öğrencilerimi sudan koparmak için epeyice uğraşmak gerekiyor. Eğer şanslıysam küçük bir su kabı ile kovadaki suyu çiçeklere veya çimenlere dökmeye ikna ediyorum. Kolaylık ve rızalarıyla olmuyorsa o zaman el çabukluğuyla kovadaki suyu bir çırpıda boşaltıyorum. Haydi üzerimiz ıslandı sınıfa gidip değişelim gibi başka başka konulara yönlendirmeye çalışıp ağlamaları ve sızlanmaları biraz olsun azaltmaya çalışıyorum.
