Bir özel eğitim öğretmeni olarak okullar açıldığında velilerime her defasında güncelleyerek bunun gibi bir aile kural listesini veriyorum. Genellikle bu kural listesini toplantıya katılanlara kendim okuyor ve ailenin çocuktan sorumlu kalan üyelerine de bir nüshasını gönderiyorum. Öğrencilerin iletişim defteri veya dosyasının ilk sayfasında da bu kural listesi yer alıyor.
” İletişim defterimi her gün kontrol edeceğim, ailem ve çocuğumdan istenenleri yerine getireceğim.Çocuğumun ödevini ben yapmayacağım yapması için teşvik edeceğim teşvik yeterli olmazsa aşamalı yardım edeceğim ve onu bağımsızlaşması için destekleyeceğim. Çalışmanın nasıl ve hangi yönerge ile yapılması gerektiğini anlamadıysam öğretmenimden yardım isteyeceğim.
Ona verilen bir görevi yapamadığında cesaretini kırmak ve kötü sözler söylemek yerine birkaç dakika mola verip yeniden deneyeceğim. Çocuğumun cesaretini ve özgüvenini kırmayacağım çaba gösterdiği her şey için ödüllendireceğim (sadece şeker çikolata gibi ödülleri düşünmeyin). Yapamıyor diye bırakmak yerine daha çok yardım sağlayarak yapılması gereken işi tamamlatacağım.
Evimizdeki kuralları ailem ile birlikte koyacağız ve bu kuralları esnetmekten kaçınacağız. Kuralımız yemekten önce elleri yıkamak ise yıkamadan yemeğe oturması için izin vermeyeceğim. Her zaman üzerini giymek, ellerini yıkamak, yemeğini yedirmek gibi öz bakım ve temel ihtiyaçlarını karşılamak yerine ona fırsat tanıyarak kendinin yapmasını isteyeceğim. Zamandan tasarruf etmem gereken anlarda bile tutarsız davranarak çocuğumun beni kullanmasına izin vermeyeceğim.
İlaç konusu her aile için zor bir karar. Birkaç farklı uzman değerlendirmesi ve doktor görüşüne ihtiyaç duyan ve çocuğumun hayatını etkileyen bir öge. Gittiğim doktorların çoğu gerçerli sebeplerle çocuğum için ilaç kullanmanın doğru bir karar olduğunu söylüyorsa bunu reddetmeyeceğim. Çocuğumun yaşadığı kaygıları, stresi, kendine veya başkalarına verdiği zararı, dikkat dağınıklığını ve uyaran fazlalığını düşünüp kar zarar hesabı yapacağım. Başkalarından öğrendiğim kulaktan dolma bilgileri önemsemeyeceğim. Düzenli olarak kullanacağım ilacı saati saatine vermeyi unutuyorsam alarm kuracağım. Öğretmenimi ilaç veya doz değişikliklerinden haberdar edeceğim. Eğer doktorlar ilaç kullanımı konusunda ilaç vermemem gerektiğini söylüyorsa kesinlikle ilaç kullanmayı bırakacağım. Öğretmenlerimin ve doktorlarımın desteğini alarak bu zor günleri aşmak için kendime ve çocuğuma zaman vereceğim.
Ev içerisinde geçirdiğimiz zamanlarda mutlaka çocuğumla oyun oynayacak vakti yaratacağım. Bu oyunları oynamak istemiyor gibi görünüp ağlasa bile oyun oynamayı eğlenceli hale getirerek çocuğumla oynamaya devam edeceğim. Fırsat buldukça tüm ailemizle birlikte ebe, saklambaç, baloncuk yapma, top atma gibi oyunlar oynayacağız. Bu oyunları oynarken birimiz fedakarlık edip çocuğumuzun oyuna katılması için gölge yardımcı olacak. Oyun zorla oynanmaz sözünü unutmadan çocuğumu çok yormadan oyuna katılımını sağlayacağım eğer çok hırçınsa biz oynarken bizi izlemesi ve ne yaptığımızı anlaması için fırsat sunacağım. Düzenli olarak oyun oynadığımızda kurallı oyunlar gibi daha zor oynanan oyunları oynayabildiğimizi fark edeceğim.
Her gün olmasa da kar kış, soğuk sıcak demeden sık sık çocuğumla gezinti yapacağım, bu gezileri park ve avm olarak sabitlemeyeceğim çocuğumla diğer tüm çocukların girip çıkabildiği mekanlarda gezme özgürlüğümü kullanacağım.
Market, otobüs, dolmuş, kafe gibi yerlerde kısa süreli de olsa vakit geçirip çocuğuma bu mekanlarda insanlarla iletişim kurmayı, oturmayı, istediği yiyecek ve içeceği almak için beklemeyi, parayı kullanmayı, tuvaleti kullanmayı öğreteceğim.
Bu süreç benim için ne kadar zor olursa olsun pes etmeyeceğim. Diğer insanların göstermiş olduğu olumsuz tepkileri ve saygısızlıkları sakinlikle karşılayacağım. Bilgisizlikle saygısız davranan insanlar için kendimi, ailemi, çocuğumu üzmeyeceğim. Gerekirse kısa bir açıklama yaparak çocuğumun farklılığını anlatacağım ve sürekli diğer insanlardan bu durum için özür dilemeyeceğim. Çünkü çocuğumun ve diğer tüm farklı insanların yaptıklarından aileleri sorumluymuş gibi davranan insanların bizimle yaşamayı öğrenmesi gerekiyor.
Ve ben bu farkındalık gerçekleşene kadar sürekli özür dilemek veya tartışmak yerine o insanlara en az benim kadar var olan sorumluluklarını fark ettirmek için çaba göstereceğim. Ayrıca ben özel bir çocuğun aile üyesiyim diyerek her yerde kurallara uymadan özel bir muamele görmeyi beklemeyeceğim. Bir hata veya yanlışa sebebiyet verdiysem ”özel” kelimesinin ardına saklanmadan üzerime düşeni yapacak hatalarımı düzeltmek için uğraşacağım.Özel bir çocuk ailesi olmak özel ayrıcalıklar gerektirmiyor ve bizi her durumda haklı çıkarmıyor.
Sürekli özel bir çocuğun ailesi olmanın zorluklarını anlatıp başkalarının beni ve ailemi anlamasını istemek yerine sürekli özel bir çocukla yaşamanın bana ve aileme kattığı güzelliklerden bahsedeceğim. Bunu yaptığımda kendimi daha iyi hissedeceğimi söyleyen öğretmenime kulak vereceğim.
Her ne olursa olsun ailem, arkadaşlarım, öğretmenlerim ile girdiğim bu güzel ama zorlu yolda küçük ve yavaş adımlarla bile olsa yılmadan yürüyeceğim. Kendi sorumluluklarımı yerine getireceğim, başkalarının da bazı sorumlulukları üstlenmesi için gereken çabayı ve zamanı harcayacağım. Sürekli bir şeyleri suçlar halde olmaktan vazgeçeceğim. Yardım almak yerine kendi kendime kalmayı seçmeyeceğim, paylaşacağım çünkü sorunlar paylaştıkça azalır güzellikler paylaştıkça çoğalır.
Her çocuk gibi benim çocuğum da iyi bir yaşamı, iyi bir eğitimi ve gülümseyen bir yüzü hak ediyor. Bunun gerçekleşmesi için elimden geleni yapacağım, bu gücü kendimde bulacağım. Okulumun ve öğretmenlerimin her zaman destekçim olduğunu bileceğim.”