Kaynaştırma Eğitimine Sınıfın Velilerini ve Öğrencilerini Hazırlamak

Okullar başlamadan önce tam ve ya yarı zamanlı kaynaştırma eğitimine öğrencisi yahut çocuğu başlayacak olan aileler ve öğretmenlere küçük bir tavsiyede bulunacağız. Özel eğitim öğretmenleri bilir ki özel eğitimin ilk kuralı aile eğitimidir. Bu konu su götürmez bir gerçek. Okulda öncelikle ailelerin çocukları ile nasıl iletişim kuracağı, eğitim faaliyetlerinden sosyal hayata kadar pek çok konu okul idaresi, öğretmenler ve aileler ile birlikte planlanır. Peki bu kural sadece özel çocukların aileleri için mi geçerli? İşte pek çok öğretmen arkadaşımın ve ailenin kaynaştırma eğitiminde gözden kaçırdığı nokta bu. Kaynaştırma eğitiminin gerçekleşeceği sınıfın ve hatta yapılabiliyorsa o okulun tüm çocuklarından önce ailelerine kaynaştırma eğitimi hakkında bilgi verilmeli. Çünkü çocuklar öyle ve ya böyle doğru yönlendirildiklerinde engelli veya kendilerinden farklı arkadaşlarını kabul etmede ve gerçek bir arkadaşlık kurmada zorluk yaşamıyorlar. Sorun şu ki evde anne ve babanın engelli bir arkadaşa yönelik tutumu değişmedikçe çocuklar arkadaşlarını ne kadar severlerse sevsin ”Evet o tuhaf biri ve çok yakın arkadaş olmam biraz sorun yaratabilir.” şeklinde düşünüyor.

Yani ilk yapmamız gereken iş öğretmenimizin de desteğini alarak yapabiliyorsak erken bir veli toplantısı veya tanışma toplantıları düzenleyerek kaynaştırma hakkında olumsuz tutuma sahip olan, henüz kaynaştırma eğitimi hakkında fikir sahibi olmayan ailelere doğru bilgilendirmeyi yapmak.

Saatlerce kendinizi ve çocuğunuzu anlatmanıza yada öğrencinizden bahsetmenize gerek yok. Öz bir bilgi ile ailelerin kendilerinin ve çocuklarının engelli bir arkadaşa olan tutumunu olumlu yönde geliştirmeleri gerektiğini anlatmak ve son olarak da bu durumun tamamen yasalarla korunduğunu aksini düşünen biri olacak olursa sizinle özel görüşmesi gerektiğini söyleyin.

Bazen bu durumu tamamen olumsuz bulan ve çocuğunun eğitim hayatı hakkında yoğun kaygı yaşayan bir veli ile herkesin içinde tartışmak doğru bir çözüm olmayabilir. Çocuğunuzun o sınıfta bulunarak neler kazanacağından bahsederken ailelere kendi çocuklarının da kaynaştırma eğitiminden kazanacağı tüm güzel yanları anlatmayı unutmayın.  Ailelerden çocuklarına engelli bir arkadaşa sahip olmanın utanılacak bir yanı olmadığını ve bu deneyimin onlar için harika arkadaşlıklar ile sonuçlanabileceğini anlatmalarını isteyin. Bu arkadaşlığın gelişmesini destekleyen önerilerde bulunmalarının önemini fark ettirin. 

Çocuklarının akademik eğitimlerinin yavaşlayacağını veya öğretmenin ilgisinden büyük bir payını sizin çocuğunuzun alacağını düşünüp bunun kaygısını yaşan ailelerin hissettiklerinin normal olduğunu bilin lütfen. Diğer aileleri bu konuda rahatlatacak cümleler kurarak doğru bilgilendirmeyi yapın. Bu bilgilendirmeler yapıldığında artık kaynaştırma sınıfındaki öğrencilere sınıflarına gelecek arkadaş hakkında bilgilendirme yapılabilir. Çünkü eve dönüp ailelerine sınıflarına yeni gelen çocuk veya sınıflarındaki farklı arkadaşları ile tanıştıklarını anlattıklarında ailelerinden alacakları geri dönütler sizi endişelendirmeyecektir.

Gelelim kaynaştırma eğitiminin gerçekleşeceği sınfımıza. Bir öğretmen olarak önce çocukların bu konu hakkındaki fikirlerini almak için sorular sormanız daha iyi olacaktır. Ben bazen  yaş gurubuna göre ”Bazı şeyleri bildiğimiz diğer insanlardan farklı mı yapıyorsun? Yapmaktan çok hoşlandığın başkalarına can sıkıcı gelen bir şey var mı? / ” Otizm ne olabilir? Daha önce otizmi olan bir arkadaşınız var mıydı? Engelli ne demek? ‘‘ gibi sorular sorup cevaplarını genişleterek özel gereksinimli çocuklar hakkında bilgi verebiliyorum.

Daha sonra özellikle drama uygulaması kullanılarak özel gereksinime sahip bir bireyin farklılıklarını ve benzerliklerini öğrencilere göstermek gerekir. Genellikle şu yapılır gözleri bağlanan bir öğrenci sınıfın içinde sırasını bulmaya çalışır veya vücutlarının bir bir bölümünü (ellerini/ayaklarını) kullanmadan kendinden istenileni gerçekleştirmesi beklenir. Evet buraya kadar her şey güzel, özel bir gereksinime sahip olmayı deneyimleyen çocuklar arkadaşları ile empati kurma ve sınıf içinde onunla birlikte daha kaliteli vakit geçirebilmek için düzenleme yapma ve ya çözüm üretme fikrine açık olur. Unutulan kısım ise sınıfa gelecek olan veya sosyal hayatımızdaki bu özel gereksinimli arkadaşlarımızla benzerliklerimiz neler? 

Hep farklılık konusu üzerinde durularak ” Evet bu sınıfa bizden daha farklı biri geliyor. ” teması işleniyor. Oysaki çocukları birbirine bağlayan etmen farklılıklar değil benzerlikler olacaktır. Açıkçası çocuklara ”Farklılıklara odaklanmayın çünkü hepimiz biraz farklıyız. Benzerliklere odaklanın düşündüğümüzden daha fazla benzerliklerimiz var.” fikrini aşılamaya çalışmanın daha sağlıklı olacağını düşünüyorum.

Bazen büyük annelerden örnekler veriyorum ”Biliyor musunuz babaannemin saçları beyaz üstelik onları böyle toplayarak (elimle bir saç modeli yapıyorum) hepimizden farklı görünüyor. Babaannemle birlikte salıncakta sallanmaya ve kurabiye yemeye bayılıyorum. İkimizin ortak özelliklerini düşünürsem buna şarkı söylemeyi de ekleyebilirim. ”gibi .  Bazen de ” Arkadaşımın kulağının üzerinde sesleri duymasını sağlayan bir cihaz var. Küçük plastik bir boruyla, geçen sesleri toplayan özel bir mikrofona sahip. Eğer onunla kovalamaca gibi hareketli oyunlar oynuyorsak bu özel mikrofona dokunmamaya özen gösteririm. Bünyesinde en fazla yabancıyı barındıran semtimizde kızlara ulaşmak her zamankinden daha kolay. Kolay kırılabilir ve kırılırsa uzunca bir süre beraber sinemaya gidemeyebiliriz. İkimizde film izlemeye bayılırız. ” cümleleri ile onlara özel bir durumun arkadaşlığa engel olmadığını sadece daha hassas bir ilişki kurarak ortak ilgilerimizi gerçekleştirebileceğimizi anlatırım.

Böylece farklılıkların bizi zenginleştirdiği benzerliklerin ise arkadaşlığımızı güçlendirdiğini fark etmelerini sağlarız. Özel gereksinimi olsun olmasın herkesin özel ihtiyaçları ve özel ilgileri vardır. Kırmızı top sevmeyen biri ile arkadaşlık kuramam yada dondurma sevmeyen gaziantep bayan escort biri benim sıramda oturamaz demek ne kadar tuhafsa gözleri görmeyen, yardımsız yürüyemeyen, cihazı olmadan duyamayan biri arkadaşım olamaz demek de o kadar tuhaftır.

Son olarak özel gereksinimli bireyler hakkında farkındalığı artırmak için hazırlanan videolar ve görsellerden faydalanılabilir. Sınıfta bu videolar izletilebilir, afişler incelenebilir ama en güzeli bu konu hakkında yazılmış hikaye kitaplarıdır. Daha büyük yaş gurupları içinse filmler, daha çok bilgi içeren kitaplar ve hatta romanlar mevcuttur.

Herkese mutlu ve heyecanlı bir okul dönemi diliyorum. Güçlü ve kararlı olun, doğru cümleleri kullanarak aşamayacağımız engel, varamayacağımız yol yok. Biz kocaman bir aileyiz ve desteğe ihtiyaç duyduğumuzda birbirimize destek olmak için buradayız.