Otizmli Çocuklarda Isırma ve Çiğneme Davranışını Doğru Yönlendirmek

Bu sorun pek çok aile ve öğretmenin baş listesinde yer alıyor. Özellikle ağzına bir şeyler alıp ısırmak ve ya düzenli olarak çiğneme davranışı sergileyen çocuklar bu davranışı neden yapıyor ? Pek çok sebebi olabilir diyor Senkronize Olamayan Çocuk kitabının yazarı Carol Stock Kranowitz . Sorunun kaynağının genellikle aşırı duyusal uyaran ihtiyacı olan bir çocuğun duyusal uyarılmaya ihtiyacı olduğunda bu davranışı gerçekleştirdiği veya aşırı stres altında hissedip aşırı uyarana maruz kalan bir çocuğun kendi kendini sakinleştime yöntemi olarak kullandığını söylüyor. Bu veriler bilimsel araştırmalar neticesinde belirginleşerek bize aslında bir çözüm yolunun olabileceğini işaret etti.

Oral motor duyusal sitemin aksak işleyişinin bir sonucu olarak karşılaştığımız ıslak yap-boz parçaları, çiğnenmekten sırılsıklam, delikler açılmış giysi yakaları ve kolları, kullanılamaz yamulmuş fermuarlar, diş izi olan oyuncaklar ve ev eşyaları… Pek çok özel eğitim yöntemi denenip ortadan kaldırılamayan ve azaltılamayan davranışla karşı karşıyaysak bu davranış için çocuklarımızı daha fazla stres altında bırakmamak en doğru adım olacaktır. Nasıl yani bir şeyler çiğnemeye devam mı etsin dediğinizi duyuyorum fakat siz de otizmli bir çocuk annesinin bu sözlerine kulak verin lütfen.

” Oğlumun duyusal sorunları söz konusu olduğunda en sinir bozucu olan çiğneme davranışıydı. O hemen hemen her şeyi ısırıyor ve özellikle  kolları çiğnenmekten sırılsıklam, salya kokan kıyafetlerle gün boyu dolaşıyordu. Oğlumu çok seven aile dostlarım ve arkadaşları bile zamanla bu durumla baş etmekte zorlandı. Sadece kıyafetleri değil evimizde koltuk yastıkları, balkon minderleri, yorgan ve battaniye uçları da her zaman ıslaktı. Oğlumun eğitim koçları ve öğretmeni ile son toplantıda aldığımız kararın ne kadar doğru olduğunu anlamamız uzun sürmedi. Oğlum oral motor duyu kolyeleri ve oyuncakları ile değişime başladı.

Kolyeyi taktıktan bir kaç hafta sonra daha sakin bir çocuk ve kolları daha az ıslak bir çocuk gördüm. Bu bile beni saatlerce ağlatmaya yetti. Kolyeler işe yarayınca bir kaç farklı kolye satın aldık ama o sadece tırtıklı olanları kullanmayı tercih etti. Başka oral motor oyuncakları da aldık ve pek çok sorun ortadan kalktı. Aslında bunu öğretmenlerim önerdiğinde önce oğlumun bir bebek gibi boynunda diş kaşıyıcıya benzeyen bu kolyeler ile dolaşmasının hoş bulmadım ve çok üzüldüm. Bu okulda oğlum çok fazla yeni davranış öğrenmişti ve pek çok davranışı değişmişti. Peki şimdi neden geri adım atıp kollarını ısırmamasını söylemeye devam etmeyip onu bu aptal bebek oyuncaklarını ısırması için  teşvik ediyorduk? Bireysel eğitim programımızı hazırlayan uzmanlardan biri ile özel  bir görüşme yaptık ve beni bu bebek oyuncaklarını bir süre kullanmaya ikna etti. Oğlum boynunda kolye ile eve döndüğünde ağladım ve ağladım… Bazı şeyleri kabul etmek zor oldu ta ki oğlum kollarını değilde kolyesini ve her zaman çantasında bulunan oyuncaklarını ısırmaya başlayana kadar. Artık daha sakindi minder uçlarımız ve yastık uçları kuru kalmaya başladı. Kolları ve kıyafetleri kötü kokmuyordu. Bir ay sonraki toplantıda evde olan bu durumu anlatıp öğretmenlerin ve terapistlerin yanında hüngür hüngür ağladığıma inanamıyorum. ”

Bu annenin olumlu deneyimi tek değil, pek çok aile ve öğretmen oral motor oyuncak ve kolyelerin gerçekten fayda sağladığını söylüyor. Peki biz yeni bir şeyler öğrenmeye çoğu kez  engel olan hatta ıslak kötü kokulu kollar ve yakalar ile akranları arasında kabul görmeyen çocuklarımız için bu araçları kullanmayı deneyemez miyiz? Amazon gibi e- alışveriş sitelerinden kolaylıkla temin edebileceğiniz bu materyaller belkide bize yeni bir kapı açacaktır. Denemekten ve yeni şeyler keşfetmekten korkmayın. Belki de çocuğumuzun uyaran ihtiyacını karşılayıp onun daha mutlu olmasına destek olabilirsiniz.